Dieta w hipoglikemii reaktywnej

Z poniższego artykułu dowiesz się, czym jest hipoglikemia reaktywna, jakie są jej przyczyny i objawy, oraz jak powinna wyglądać prawidłowo zbilansowana dieta w hipoglikemii reaktywnej. Omówię mechanizmy regulujące poziom glukozy we krwi, znaczenie poszczególnych makroskładników, a także przedstawię praktyczne wskazówki dietetyczne, które pomogą utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi.

Słowniczek trudnych słów:

glukoneogeneza – proces, w którym organizm produkuje glukozę z niecukrowych substancji, np. z białka

glikogen – forma magazynowania glukozy w organizmie, głównie w wątrobie i mięśniach, która jest używana jako źródło energii

glikogenoliza – proces, w którym organizm rozkłada glikogen do glukozy, aby dostarczyć sobie energii

glukagon – hormon produkowany przez trzustkę, który podnosi poziom glukozy we krwi, stymulując rozkład glikogenu w wątrobie

Czym jest hipoglikemia reaktywna i dlaczego nie powinno do niej dochodzić

Wahania poziomu glukozy we krwi stają się coraz bardziej powszechne. Występują u osób w każdym wieku, niezależnie od masy ciała i mogą na wiele lat poprzedzać wystąpienie cukrzycy typu II. Problemem, który coraz częściej dotyka młodych osób jest hipoglikemia reaktywna, czyli stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej 70 mg/dl w ciągu kilku godzin po spożytym posiłku.

Dlaczego hipoglikemia jest niebezpieczna? Nasz mózg jest stale zależny od glukozy i bardzo wrażliwy na jej niedobór. W momencie, w którym poziom glukozy spada, mózg przestaje pracować prawidłowo. Długotrwała lub powtarzająca się hipoglikemia może prowadzić do uszkodzenia komórek nerwowych, szczególnie w obszarach mózgu odpowiedzialnych za funkcje poznawcze.

Jeśli poziom glukozy zaczyna spadać, nasz organizm aktywuje szereg mechanizmów, które mają na celu zabezpieczenie przed hipoglikemią. Pierwszym z nich jest zahamowanie wydzielania insuliny przez komórki β trzustki wraz ze spadkiem stężenia glukozy we krwi. Ten proces rozpoczyna się przy stężeniu glukozy w zakresie około 81 mg/dl. Układ neurohormonalny stanowi drugą barierę chroniącą przed hipoglikemią. Jeśli stężenie glukozy nadal spada do około 68 mg/dl, dochodzi do zwiększonego wydzielania glukagonu z komórek α trzustki oraz adrenaliny z nadnerczy. Glukagon podnosi stężenie glukozy poprzez stymulację glukoneogenezy i glikogenolizy w wątrobie. Adrenalina także stymuluje wytwarzanie glukozy i przyczynia się do zmniejsza jej zużycia przez organizm. W przypadku długotrwałej hipoglikemii obserwuje się także zwiększone uwalnianie kortyzolu i hormonu wzrostu, które pośrednio mogą prowadzić do zwiększenia stężenia glukozy.

Dlatego w prawidłowo funkcjonującym organizmie nie dochodzi do hipoglikemii, nawet w trakcie kilkudniowych postów. Jeżeli jednak powyższe mechanizmy nie działają prawidłowo i dochodzi do spadku poziomu glukozy, możemy mówić o problemie, którego nie należy lekceważyć. Nawet pojedynczy epizod hipoglikemii po posiłku powinien skłonić nas do dalszej diagnostyki i szukania przyczyny problemu.

Objawy hipoglikemii reaktywnej

Objawy hipoglikemii reaktywnej mogą być dość niespecyficzne, dlatego są często mylone z reakcją alergiczną, nietolerancjami pokarmowymi, zaburzeniami trawienia, zaburzeniami pracy serca, nadczynnością tarczycy, a nawet stanami lękowymi. Do najczęściej występujących objawów możemy zaliczyć:

• niepokój
• nerwowość
• drżenie rąk
• zwiększoną potliwość
• nudności
• szybkie bicie serca
• wzrost ciśnienia tętniczego
• ból głowy
• zawroty głowy
• problemy z koncentracją

Objawy hipoglikemii przeważnie występują w ciągu 2-5 godzin po posiłku, zwłaszcza wysokowęglowodanowym i ustępują zaraz po zjedzeniu kolejnej porcji węglowodanów. Wystąpienie objawów zwykle świadczy o spadku glukozy poniżej 70 mg/dl, choć nie zawsze. Poziom 70 mg/dl jest wartością umowną, ponieważ objawy hipoglikemii u niektórych osób mogą pojawić się już poniżej 80 mg/dl lub dopiero, gdy poziom glukozy spadnie poniżej 60 mg/dl. Jest to zależne od kilku czynników, takich jak adaptacja organizmu do niskiego poziomu glukozy, indywidualna wrażliwość na zmiany poziomu glukozy czy ogólnego zdrowia metabolicznego.

W skrajnych przypadkach, przy przedłużającej się, nasilonej hipoglikemii może dochodzić do rozwoju poważnych zaburzeń związanych z niedoborem glukozy w ośrodkowym układzie nerwowym. Obserwuje się wówczas: splątanie, zaburzenia orientacji, mowy, pamięci i koncentracji, upośledzenie ostrości widzenia, a nawet utratę przytomności.

Przyczyny hipoglikemii reaktywnej

Niestety przyczyny hipoglikemii reaktywnej nie zawsze są jednoznaczne. Niemniej do najczęstszej, choć nie jedynej, przyczyny hipoglikemii należy nadmierne poposiłkowe wydzielanie insuliny.

Nadmiar insuliny

Po spożyciu posiłku poziom glukozy wzrasta, co pobudza komórki β trzustki do wydzielania insuliny. Insulina stymuluje komórki do pobierania glukozy, obniżając jej poziom we krwi. Problem pojawia się w momencie, gdy trzustka wyprodukuje za dużo insuliny w stosunku do zapotrzebowania, co prowadzi do gwałtownego obniżenia poziomu glukozy we krwi i może skutkować hipoglikemią. A dlaczego trzustka się myli i produkuje za dużo insuliny? Przyczyn takiego zjawiska jest co najmniej kilkanaście i należą do nich przede wszystkim:

• długotrwała nadwyżka energetyczna
• wysoka podaż cukrów prostych
• niskie spożycie białka
• siedzący tryb życia
• niska masa mięśniowa
• duża ilość tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha
• przewlekły stres
• zaburzenia snu
• zaburzenia hormonalne, np. PCOS
• przewlekły stan zapalny i stres oksydacyjny
• niedobory składników odżywczych, szczególnie chromu i magnezu 

Powyższe czynniki mogą powodować nadmierne wydzielanie insuliny i zaburzać ogólnoustrojową wrażliwość na ten hormon, czyli powodować insulinooporność. Niemniej hipoglikemia nie zawsze idzie w parze z insulinoopornością – hipoglikemia reaktywna wynika głównie z nadmiaru insuliny i może poprzedzać wystąpienie insulinooporności. Co ciekawe, do niedawna sądzono, że insulinooporność jest przyczyną nadmiernego wydzielania insuliny przez komórki β trzustki. Jednak najnowsze dane wskazują, że sytuacja może wyglądać odwrotnie – trzustka najpierw zaczyna produkować duże ilości insuliny, co w kolei prowadzi do rozwoju insulinooporności. W związku z tym, hipoglikemia może wystąpić również u osób z dobrą wrażliwością na insulinę.

Nieprawidłowe wydzielanie insuliny

Hipoglikemii reaktywnej często towarzyszy nieprawidłowe uwalnianie insuliny z komórek β trzustki. Komórki β wydzielają insulinę w dwóch fazach:

• faza I charakteryzuje się szybkim i krótkotrwałym uwalnianiem insuliny od razu po posiłku w odpowiedzi na zwiększone stężenie glukozy we krwi i trwa około 5-10 minut. Celem tej fazy jest szybkie obniżenie poziomu glukozy we krwi zaraz po posiłku,
  
• faza II to przedłużone i powolne uwalnianie insuliny, która osiąga szczyt około 2 do 3 godzin po posiłku. Celem tej fazy jest utrzymanie glikemii na stabilnym poziomie przez dłuższy czas.
  

W hipoglikemii reaktywnej, szczególnie gdy towarzyszy jej insulinooporność, obserwuje się zanik I fazy i opóźnienie II fazy z nadmiernym wydzielaniem insuliny 3-5 godzin po posiłku. Mówimy wówczas o wystąpieniu później hipoglikemii.

Nadmiar tkanki tłuszczowej

Na uwagę zasługuje fakt, że nadmierna ilość tkanki tłuszczowej wiążę się ze zwiększonym wydzielaniem insuliny – osoba ze znaczną nadwagą lub otyłością będzie produkować więcej insuliny w odpowiedzi na tę samą ilość glukozy niż osoba szczupła. Dlatego otyłość sama w sobie predysponuje do hipoglikemii reaktywnej, co oczywiście nie oznacza, że każda osoba z nadmierną masą ciała doświadczy tego problemu.

Pozostałe przyczyny hipoglikemii reaktywnej

Do rzadszych przyczyn wystąpienia epizodów hipoglikemii po posiłku możemy zaliczyć:

• dumping syndrome – po operacjach bariatrycznych lub innych operacjach żołądka może dojść do szybkiego przesuwania się treści pokarmowej z żołądka do jelita cienkiego, co powoduje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, a następnie szybki jej spadek
• zbyt szybkie opróżnianie żołądka spowodowane nadczynnością tarczycy
• nieprawidłowe działanie glukagonu
• niedoczynność przysadki, która wiąże się z niedoborem m.in. hormonu wzrostu, który uczestniczy w regulacji poziomu glukozy
• niedoczynność kory nadnerczy, która wiąże się z niedoborem kortyzolu, który tak jak hormon wzrostu, bierze udział w zabezpieczaniu organizmu przez hipoglikemią
• alkohol – spożycie alkoholu na czczo lub w dużych ilościach może hamować glukoneogenezę w wątrobie, prowadząc do hipoglikemii
• nadmierna aktywność fizyczna, która nie jest rekompensowana odpowiednią podażą węglowodanów
• nadwrażliwość na fruktozę
• przewlekły stres
• zaburzenia pracy osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA)
• znacząca redukcja masy ciała i stosowanie diet niskokalorycznych przed długi czas

Jak diagnozować hipoglikemię reaktywną

Diagnozowanie hipoglikemii reaktywnej polega na przeprowadzeniu doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT). Test OGTT polega na przyjęciu na czczo 75 g glukozy, po czym kilkukrotnie mierzy się jej stężenie we krwi. Pomiarów dokonuje się zazwyczaj bezpośrednio przed spożyciem roztworu glukozy, a następnie po 60 i 120 minutach. Dla wielu osób badanie jest bardzo nieprzyjemne, ponieważ 75 g glukozy to ilość, która znacznie przekracza typowe jednorazowe spożycie glukozy w posiłku.

Niestety OGTT nie zawsze jest optymalnym sposobem wykrywania hipoglikemii reaktywnej, zwłaszcza w przypadku później hipoglikemii, gdzie spadek poziomu glukozy we krwi następuje dopiero po 4-5 godzinach od spożycia posiłku. Choć test można przedłużyć do 5 godzin, perspektywa spędzenia tak długiego czasu w laboratorium jest mało atrakcyjna.

Lepszym sposobem na wykrywania hipoglikemii reaktywnej jest badanie poziomu glukozy po zjedzonym posiłku, który powinien składać się z 10% białka, 30% tłuszczu i 60% węglowodanów. Warto byłoby również w tym wypadku rozszerzyć badanie poziomu glukozy do 5 godzin.

Innym sposobem, moim zdaniem najlepszym, jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego i samodzielnie kontrolowanie poziomu glukozy za pomocą glukometru lub sensora CGM. W dzienniczku warto zapisywać również takie informacje, jak ilość przespanych godzin w ciągu nocy i poziom stresu, które mogą istotnie wpływać na poziom glukozy w ciągu dnia. Takie podejście pomoże zidentyfikować posiłki oraz inne czynniki, które w największym stopniu przyczyniają się do spadku poziomu glukozy.

Dieta w hipoglikemii reaktywnej

Obecnie nie opracowano żadnych rekomendacji dotyczących diety w hipoglikemii reaktywnej. Zakłada się jedynie, że dieta powinna opierać się na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Niestety dieta o niskim indeksie glikemicznym sprawia wielu pacjentom nie lada problem, ponieważ indeks glikemiczny jest tylko jednym z wielu czynników mających wpływ na odpowiedź glikemiczną organizmu. Poza indeksem glikemicznym konkretnego produktu, ważnym parametrem jest ładunek glikemiczny całego posiłku, na co z kolei wpływa ilość białka, tłuszczu i błonnika. Posiłek składający się z produktów o niskim indeksie glikemicznym, ale w niewłaściwych proporcjach, może powodować wzrost poziomu glukozy we krwi podobnie jak posiłek z produktów o wysokim indeksie glikemicznym. Dlatego nowoczesne podejście dietetyczne skupia się na bardziej holistycznym podejściu uwzględniającym ogólną jakość i kompozycję diety, co wydaje się o wiele bardziej skuteczne.

Na podstawie najnowszej literatury dotyczącej hipoglikemii reaktywnej oraz mojej własnej praktyki klinicznej, opracowałam uniwersalny zbiór zaleceń, które mają na celu zapobieganie poposiłkowemu wzrostowi poziomu glukozy we krwi i jego nagłemu spadkowi. Należy jednak pamiętać, że w każdym przypadku zalecenia powinny być dostosowane do indywidualnego stanu zdrowia, zapotrzebowania kalorycznego oraz innych specyficznych potrzeb organizmu.

Ilość posiłków

Dietoterapię hipoglikemii reaktywnej warto rozpocząć od regularnego spożywania czterech posiłków dziennie z trzygodzinną przerwą pomiędzy nimi. W większości przypadków jedzenie większej ilości posiłków absolutnie się nie sprawdza – zbyt krótkie przerwy pomiędzy posiłkami będą przyczyniać się do ciągle wysokiego poziomu insuliny, a dłuższej perspektywie mogą powodować zaburzenia w pracy układu pokarmowego. Im więcej posiłków, tym trudniej będzie wyjść z błędnego koła zaburzeń glikemicznych.

Z czasem, gdy poziom glukozy zacznie się stabilizować, warto podjąć próbę wydłużenia przerwy pomiędzy posiłkami do czterech godzin, a następnie wprowadzić trzy posiłki dziennie. Należy jednak robić to stopniowo, ostrożnie i bacznie obserwować reakcję organizmu na dłuższe przerwy pomiędzy posiłkami. W niektórych przypadkach warto zostać przy czterech posiłkach, ale z czterogodzinnymi przerwami pomiędzy nimi.

Dlaczego warto dążyć do wydłużenia przerwy pomiędzy posiłkami? Głównie dlatego, że dłuższe przerwy przyczyniają się do zmniejszenie wydzielania insuliny, poprawy wrażliwości na insulinę, zmniejszenia stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego oraz zwiększenia elastyczności metabolicznej.

Jeśli jednak trzy lub cztery godziny bez posiłku wydają się niemożliwe ze względu na spadek poziomu glukozy już po dwóch godzinach, warto najpierw przyjrzeć się kompozycji posiłków. Dopiero po upewnieniu się, że posiłek jest prawidłowo skomponowany, a mimo to poziom glukozy spada już po dwóch godzinach, należy wprowadzić dodatkowy posiłek i skrócić przerwę pomiędzy posiłkami.

Kompozycja posiłków

Każdy posiłek powinien składać się z białka, tłuszczów, węglowodanów przyswajalnych i błonnika pokarmowego. Dlatego komponując pojedynczy posiłek, można skorzystać z poniższej metody, która w większości przypadków zapewnia stabilny poziom glukozy.

• 20-30 g białka 
• 20 g węglowodanów przyswajalnych + błonnik
• tłuszcze w zależności od zapotrzebowania energetycznego

Przykład: kobieta, 35 lat, 70 kg, 165 cm wzrostu

Z racji współistniejąc nadwagi, w pierwszej kolejności chcemy doprowadzić do utraty masy ciała, ponieważ wysoki poziom tkanki tłuszczowej będzie sprzyjał nadmiernej produkcji insuliny. Dlatego ustalamy zapotrzebowanie kaloryczne na poziomie 1700 kcal. Oczywiście możemy przyjąć mniejszą wartość, ale należy wziąć pod uwagę, że w hipoglikemii diety o bardzo niskiej kaloryczności mogą tylko nakręcać istniejący już problem. Z tego powodu kaloryczność warto obniżać stopniowo.

Przy 1700 kcal i 4 posiłkach dziennie zakładamy, że każdy posiłek będzie zawierał około 425 kcal i następujący rozkład makroskładników:

• około 20-30 g białka (np. 3 jajka + 20 g pestek dyni/ 150 g mięsa lub ryby/ 150 g sera)
• około 25-30 g tłuszczu (np. 20 g oliwy z oliwek + 15 g orzechów włoskich)*
• 20 g węglowodanów przyswajalnych + około 7 g błonnika (np. 25 g ryżu basmati + 200 g brokułów/ 1 kromka chleba żytniego + 250 g pomidorów)

*tłuszcz znajduje się również z niektórych źródłach białka takich jak jajka czy tłuste ryby, dlatego należy wziąć to pod uwagę komponując posiłek

W większości przypadków model opierający się na 4 posiłkach o podobnej kaloryczności z maksymalnie 20 g węglowodanów przyswajalnych sprawdza się bardzo dobrze i nie powoduje nagłych spadków glukozy po posiłku.

Na podstawie powyższych wytycznych przygotowałam przykładowy jadłospis do pobrania.

Pobierz przykładowy jadłospis.

Produkty zalecane

Do produktów, które na ogół nie powodują znaczących wahań w poziomie glukozy możemy zaliczyć:

• pełnowartościowe źródła białka: jaja, mięso, ryby, owoce morza, nabiał
• źródła tłuszczu: oliwa z oliwek, nierafinowane oleje roślinne (za wyjątkiem niżej wymienionych), masło, smalec gęsi, awokado, orzechy, nasiona, pestki
• wszystkie warzywa w formie surowej, gotowanej al dente, pieczonej lub kiszonej (u niektórych osób problematyczne mogą okazać się ziemniaki)
• surowe owoce jagodowe, owoce cytrusowe, wiśnie, kiwi, śliwki, granat
• produkty zbożowe: chleb żytni na zakwasie, ryż basmati, kasza gryczana, komosa ryżowa, kasza jęczmienna pęczak

Produkty problematyczne

Do produktów, które u osób z zaburzoną gospodarką glukozową mogą okazać się problematyczne możemy zaliczyć:

• słodkie napoje gazowane
• soki owocowe
• napoje energetyczne
• słodycze
• miód i syropy (np. syrop klonowy, syrop z agawy, syrop glukozowo-fruktozowy)
• cukier trzcinowy, cukier brązowy, cukier kokosowy itp.
• słone przekąski (chipsy, paluszki itp. solone orzechy bez dodatku cukru są ok)
• białe pieczywo
• biały makaron
• biały ryż
• mączne potrawy – pierogi, kluski śląskie, pyzy itp.
• płatki śniadaniowe, granole
• kasza jaglana, kasza manna, kasza kuskus, kasza kukurydziana, kasza jęczmienna perłowa, ryż biały, ryż brązowy, sorgo
• fast foody
• suszone owoce
• dojrzałe owoce wysokowęglowodanowe, np. mango, melon, banan
• produkty zawierające uwodornione tłuszcze roślinne
• olej kukurydziany, olej sojowy, olej słonecznikowy, olej z pestek winogron, olej z krokosza barwierskiego i wszystkie oleje poddane procesowi rafinacji
• przetworzone mięso w postaci wędlin, kiełbas, pasztetów złej jakości

Czego jeszcze unikać

• omijania śniadania – omijanie śniadania może prowadzić do nadmiernego uczucia głodu i zwiększa ryzyko hipoglikemii w późniejszych godzinach
• zup w postaci kremów i koktajli – płynna konsystencja potraw, nawet składających się ze zdrowych produktów, powoduje szybkie opróżnianie żołądka, a co za tym idzie – szybsze wchłanianie glukozy do krwiobiegu. Płynne posiłki ponadto mogą nie dawać takiego uczucia sytości jak pokarmy stałe, co może prowadzić do nadmiernego uczucia głodu
• jedzenia gołych węglowodanów – jedzenie pieczywa, ryżu czy owoców bez źródeł białka i tłuszczu może skutkować szybkim wzrostem poziomu glukozy i tak samo szybkim spadkiem. Dlatego osoby cierpiące na jakiekolwiek zaburzenia gospodarki glukozowo-insulinowej nie powinny spożywać gołych węglowodanów, czyli np. kaszy z warzywami czy owoców w formie przekąski. Do kaszy warto dodać źródła białka w postaci mięsa, ryby, jajek, nabiału czy tofu, a owoce zjeść jako deser po głównym posiłku

3 uniwersalne sposoby na stabilny poziom glukozy

• rozpoczynanie posiłku od źródeł błonnika – błonnik spowalnia tempo opróżniania żołądka i wchłanianie glukozy do krwiobiegu. To zapobiega gwałtownemu wzrostowi poziomu glukozy we krwi po posiłku. Dlatego warto rozpocząć posiłek od warzyw z wysoką zawartością błonnika lub przed posiłkiem zjeść porcję błonnika np. w postaci łupin babki jajowatej
• picie octu jabłkowego przed posiłkiem składającym się z węglowodanów złożonych – ocet wypity przed posiłkiem może również pomóc w stabilizacji poziomu glukozy we krwi i przynieść korzyści podobne do spożywania błonnika, czyli spowolnić opróżnianie żołądka i zmniejszyć poposiłkowy wyrzut insuliny. Wystarczy 1 łyżka rozcieńczona w szklance wody chwilę przed posiłkiem
• ćwiczenia po posiłku – badania pokazują, że aktywacja mięśni po posiłku może znacząco obniżyć poposiłkową glikemię (według niektórych danych nawet o 30%). Ważne, żeby poruszać się do 1,5h po zjedzonym posiłku

Dlaczego dieta keto się nie sprawdza?

Dieta ketogeniczna może nie być najlepszym rozwiązaniem dla osób z hipoglikemią reaktywną z kilku powodów, związanych głównie z mechanizmami regulującymi poziom glukozy we krwi. 

W początkowym okresie diety, organizm wykorzystuje zmagazynowany glikogen, jako źródło energii. W normalnych warunkach, gdy glikogen zostanie wykorzystany, dochodzi do produkcji ciał ketonowych, które wraz z kwasami tłuszczowymi stają się głównym źródłem energii dla organizmu. Problem w tym, że osoby z hipoglikemią reaktywną mogą nieefektywnie korzystać z kwasów tłuszczowych, a ponadto produkcja ciał ketonowych u takich osób może być spowolniona i mniej wydajna. Taka sytuacja może prowadzić do znacznej hipoglikemii.

Co więcej, w przypadku hipoglikemii reaktywnej obserwuje się nieprawidłową odpowiedź insulinową – trzustka może wydzielać nieadekwatnie dużo insuliny w odpowiedzi na posiłek białkowo-tłuszczowy. To może prowadzić do gwałtownego spadku poziomu glukozy we krwi, mimo braku spożycia węglowodanów.

Oczywiście reakcja na dietę ketogeniczną będzie zależna od wielu czynników, m.in. od stopnia nasilenia problemów z gospodarką glukozowo-insulinową czy stopnia działania mechanizmów regulujących poziom glukozy we krwi. Niemniej dieta umiarkowanie niskowęglowodanowa (np. 60-100 g węglowodanów na dobę) wydaje się o wiele rozsądniejszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem.

Masz zdiagnozowaną hipoglikemię reaktywną i pomimo tego czujesz się dobrze na diecie ketogenicznej? Podziel się swoją historią w komentarzu – będę ogromnie wdzięczna! 🙂

Suplementacja w hipoglikemii reaktywnej

Suplementacja w hipoglikemii reaktywnej odgrywa drugorzędną rolę, ale można pokusić się o wprowadzenie preparatów o naukowo stwierdzonym działaniu uwrażliwiającym komórki na działanie insuliny. Należą do nich:

• cynamon
• chrom
• kwas alfa-liponowy (R-ALA)
• kwasy omega-3
• gurmar
• magnez
• witamina D

Znajdź swoją tolerancję

Komponując dietę należy wziąć pod uwagę fakt, że poszczególne osoby wykazują znaczące różnice w odpowiedzi glikemicznej na spożycie tego samego pokarmu. Co to oznacza? W zależności od ogólnego stanu zdrowia, genów, poziomów hormonów czy stanu mikrobioty jelitowej możemy różnie reagować na ten sam produkt. Na przykład, jedna osoba może nie zauważać wzrostu poziomu glukozy po spożyciu kaszy gryczanej, podczas gdy u innej ta sama ilość kaszy wywoła znaczący wzrost poziomu glukozy, wraz ze wszystkimi jego konsekwencjami. Dlatego powyższe rady należy dostosować do indywidualnej reakcji organizmu. Najważniejszym elementem dietoterapii hipoglikemii reaktywnej jest znalezienie swojej własnej tolerancji na węglowodany.

Dla jak najlepszych efektów zdrowotnych warto stale monitorować stan zdrowia (glikemia, badania kontrolne) i w razie potrzeby reagować wprowadzając lub eliminując dane produkty z diety, zmieniając kaloryczność czy rozkład makroskładników.

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i edukacyjny – nie stanowi porady medycznej. Przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z leczeniem hipoglikemii reaktywnej, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem. Autor nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki wynikające z wykorzystania informacji zawartych w artykule.

Bibliografia

1. Martín-Timón I. i Javier del Cañizo-Gómez F. 2015. Mechanisms of hypoglycemia unawareness and implications in diabetic patients. World Journal of Diabetes, 6(7): 912–926.
2. Hall M. i in. 2021. Metabolic parameters in patients with suspected reactive hypoglycemia. Journal of Personalized Medicine. 7;11(4):276.
3. Stanley S. i in. 2019. Central mechanisms of glucose sensing and counterregulation in defense of hypoglycemia. Endocrine Reviews 1;40(3):768-788.
4. Kandaswamy L. i in. 2016. Spontaneous hypoglycemia: diagnostic evaluation and management. Endocrine, 53(1):47-57
5. International Hypoglycaemia Study Group, 2019. Hypoglycaemia, cardiovascular disease, and mortality in diabetes: epidemiology, pathogenesis, and management. The Lancet. Diabetes & Endocrinology, 7(5):385-396.
6. Papachristoforou E. i in. 2020. Association of glycemic indices (hyperglycemia, glucose variability, and hypoglycemia) with oxidative stress and diabetic complications. Journal of Diabetes Research, 12:2020:7489795.
7. Janssen J. 2021. Hyperinsulinemia and its pivotal role in aging, obesity, type 2 diabetes, cardiovascular disease and cancer. International Journal of Molecular Sciences, 22(15): 7797.
8. Salehi M. i in. 2018. Hypoglycemia after gastric bypass surgery: current concepts and controversies. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 1;103(8):2815-2826.
9. Kittah N.E. i Vella A. 2017. Management of endocrine disease: Pathogenesis and management of hypoglycemia. European journal of endocrinology, 177(1):R37-R47.