Podwyższony kwas moczowy to bardzo częsta nieprawidłowość w wynikach badań laboratoryjnych.
Kwas moczowy powstaje w wyniku rozpadu puryn. Puryny są związkami chemicznymi wchodzącymi w skład kwasów nukleinowych. Przedostają się do krwiobiegu na skutek prawidłowego rozpadu i metabolizmu komórek w organizmie, w mniejszym stopniu w wyniku procesów trawiennych.
Do zwiększonego stężenia kwasu moczowego we krwi może dochodzić na skutek jego nadmiernego wytwarzania lub niewystarczającego wydalania. Nadmiar może powodować dnę moczanową i prowadzić do choroby nerek.
PRZYCZYNY PODWYŻSZONEGO KWASU MOCZOWEGO
– odwodnienie spowodowane niedostateczną podażą wody lub/i nadużywaniem alkoholu
– upośledzona praca nerek
– nadmiar rafinowanych węglowodanów, fruktozy
– otyłość brzuszna
– hiperinsulinemia, nadmiar glukozy we krwi
– leczenie przeciwnowotworowe
– czynniki genetyczne
JAK OBNIŻYĆ POZIOM KWASU MOCZOWEGO?
Dieta uboga w puryny jest przedmiotem kontrowersji i odchodzi się od jej stosowania. W niektórych przypadkach jest konieczna, ale da niewiele jeżeli pacjent będzie odwodniony, będzie spożywał produkty bogate w fruktozę, pił alkohol, coca-colę…
Dieta ubogopurynowa to przede wszystkim eliminacja produktów o wysokiej zawartości związków purynowych, m.in. wyciągów z kości i mięsa, podrobów, dziczyzny, baraniny, sardynek, śledzi, szprot, soczewicy, grochu, fasoli.
W pracy z pacjentem nie zawsze skupiam się na wprowadzeniu diety ubogopurynowej- stawiam przede wszystkim na odpowiednie nawodnienie, całkowitą eliminację rafinowanych węglowodanów, napojów słodzonych, soków owocowych oraz aktywność fizyczną i poprawę insulinowrażliwości. W większości przypadków zauważam poprawę wyników badań, jednak niektóre wymagają głębszej analizy, innego postępowania lub bardziej restrykcyjnej diety. Czasami ustalenie co u danego pacjenta prowadzi do podwyższonego poziomu kwasu moczowego jest bardzo trudne lub niemożliwe.
DIETA KETOGENNA A KWAS MOCZOWY
Kwas moczowy może być ciekawym markerem adaptacji do ketozy.
Nerki są jednym z narządów, które biorą udział w keto-adaptacji. Badania pokazują, że kwas moczowy w surowicy wzrasta po rozpoczęciu diety ketogennej, osiągając maksimum w 1-2 tygodniu, a następnie po 4-6 tygodniach wraca do poziomu początkowego. Obserwuję to również u swoich pacjentów.
KWAS MOCZOWY A WEGANIZM
Warte uwagi są wyniki badania opublikowanego w 2013 roku, w którym brało udział 670 mężczyzn i 1023 kobiet.
W badaniu stwierdzono, że to właśnie weganie mają największy poziom kwasu moczowego i co ciekawe- najniższy poziom stwierdzono u wegetarian i osób unikających w diecie mięsa, ale jedzących ryby.
Wysoki poziom kwasu moczowego u wegan może mieć związek z niską podażą wapnia i spożyciem dużej ilości soi, choć to nic pewnego, a badanie (jak większość badań dotyczących żywienia) miało kilka ograniczeń.
W badaniu wykazano również, że wyższe stężenie kwasu moczowego występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet niezależnie od stosowanej diety.
A CO JEŚLI POZIOM KWASU MOCZOWEGO JEST ZA NISKI?
Taki stan również jest niepożądany.
Kwas moczowy odgrywa również korzystne funkcje w organizmie człowieka.
– Działa stymulująco na układ odpornościowy
– Jest silnym antyoksydantem
– Pełni funkcję neuroprotekcyjną, działa ochronnie na mózg
Niski poziom kwasu moczowego często występuje u osób chorych psychicznie.
Przyczyną niskiego poziomu kwasu moczowego może być m.in. niedobór cynku.
Bibliografia:
1. Sherrier M., Li H. (2019) The Impact of Keto-Adaptation on Exercise Performance and the Role of Metabolic-Regulating Cytokines. Am J Clin Nutr, 1;110: 562-57
2. Schmidt J. A. i in. (2013) Serum Uric Acid Concentrations in Meat Eaters, Fish Eaters, Vegetarians and Vegans: A Cross-Sectional Analysis in the EPIC-Oxford Cohort. PLoS One, 8:e56339.
1 komentarz
Wiesław
9 lutego 2021 o godzinie 18:12Brawo, Pani Joanno! Wreszcie spotkałem określenie „dieta ketogenna” zamiast wyświechtanego i niepoprawnego „dieta ketogeniczna”, będącego moim zdaniem niepoprawnym tłumaczeniem angielskiego „ketogenic diet”. Z Pani artykułu wynika, że nie należy tej diety przerywać i pozwalać sobie na np. dzień słodkości, bo wtedy nerki zaczynają się przestawiać od początku, czyli znów będą duże poziomy kwasu moczowego. Na diecie keto często pojawiają się u mnie drgania mięśni, a po nocy skurcze łydek. Badanie krwi pokazuje niski lub za niski poziom magnezu. Rzecz w tym, że wszelkie ciemnozielone warzywa są bardzo kwasogenne, podobnie czekolada. A to ich używam jako panaceum. Niestety wprawdzie po ich spożyciu nie mam skurczów, za to mam kłucia w różnych miejscach dłoni, czyli odkładają się kryształy kwasu moczowego. Muszę wypróbować Pani darmowy jadłospis do pobrania, bo jestem jaroszem. Może będzie lepiej. Efektami się podzielę. Dziękuję!