Czy ketoza może spowolnić starzenie się organizmu?
Z definicji starzenie się to proces biologiczny polegający na postępujących w czasie zmianach wstecznych komórek i narządów, których ostatecznym skutkiem jest śmierć organizmu.
Starzeniu się towarzyszy pogorszenie pracy wielu narządów i układów. Najbardziej zauważalny jest wzrost poziomu glukozy i lipidów we krwi, zaburzenia pamięci i funkcji poznawczych, obniżenie podstawowej przemiany materii, zmniejszenie siły mięśni, zwężenie naczyń krwionośnych, wzrost zachorowalności na nowotwory złośliwe czy miażdżycę.
Starzenie się jest procesem niezwykle złożonym, na który składa się wiele mechanizmów. Dlatego też powstało wiele teorii, które wyjaśniają w jaki sposób dochodzi do starzenia się organizmu. Teorie dotyczą m.in. wpływu środowiska, genów, wolnych rodników tlenowych czy skracania telomerów.
CZY MAMY JAKIKOLWIEK WPŁYW NA STARZENIE SIĘ NASZEGO ORGANIZMU I CZY ISTNIEJE ZŁOTY ŚRODEK PRZEDŁUŻAJĄCY ŻYCIE?
Starzenie się to nieunikniony proces, ale możemy mieć wpływ na jego przebieg, poprzez chociażby odpowiednią dietę.
Badania pokazują, że istnieją mechanizmy, dzięki którym ß-hydroksymaślan (główne ciało ketonowe, w skrócie- BHB) może przedłużyć życie i wspomóc terapię zaburzeń związanych ze starzeniem się organizmu.
Ketoza a starzenie się
Zmiany wywołane starzeniem się prowadzą do wysokiego poziomu glukozy i insuliny spowodowanego insulinoopornością. Ciała ketonowe obniżają poziom glukozy i insuliny we krwi, co jest już oczywistym faktem, potwierdzonym w wielu badaniach klinicznych.
Wyniki ostatnich badań sugerują, że dieta ketogenna jest skuteczniejszą formą terapii w cukrzycy typu II niż aktualne standardy leczenia- dieta bogata w węglowodany, która u większości pacjentów powoduje dalsze pogorszenie metabolizmu.
Porównując te dwa modele żywienie ze sobą stwierdzono, że dieta ketogenna:
– powoduje większą utratę masy ciała
– powoduje większy spadek wartości HbA1c
– daje możliwość skuteczniejszej kontroli glikemii
Badania wykazują również, że BHB zmniejsza odpowiedzi molekularne na glukozę, może zatrzymać i częściowo odwrócić patologiczne procesy wywołane przez cukrzycę.
Choroba Alzheimera i Parkinsona związana jest z procesami starzenia się organizmu, w szczególności z uszkodzeniami mitochondriów i związaną z nimi nadprodukcją reaktywnych form tlenu. Ciała ketonowe zwiększają poziom peroksydazy glutationowej (silnego antyoksydantu) i białek rozprzęgających, które chronią mitochondria. Ponadto BHB zmniejsza umieralność komórek inkubowanych z fragmentem beta-amyloidu, co może przynieść szereg korzyści w terapii choroby Alzheimera.
Więcej o chorobach neurodegeneracyjnej i ketozie przeczytasz TU.
Ponadto wykazano, że starzenie się organizmu prowadzi do zmniejszenia aktywności dehydrogenazy pirogronianowej, co pozbawia organizm energii. Suplementacja BHB lub stan ketozy wywołany dietą lub postem może łagodzić zmiany metaboliczne wynikające z obniżenia aktywności tego enzymu, ponieważ metabolizm ciał ketonowych omija zmniejszoną aktywność dehydrogenazy pirogronianowej w starzejących się tkankach. Patrz GRAFIKA.
BHB omija zmniejszoną aktywność dehydrogenazy pirogronianowej w starzejących się tkankach.
Źródło: https://iubmb.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/iub.1627#iub1627-bib-0069
Oprócz terapii wielu chorób związanych ze starzeniem się, ogólne pogorszenie stanu zdrowia jest związane z toksycznością reaktywnych form tlenu. Mówi o tym wolnorodnikowa teoria starzenia- proces starzenia się ma przyczynę w nagromadzeniu w komórkach organizmów zniszczeń spowodowanych działaniem niespecyficznych reakcji wolnych rodników powstających w toku metabolizmu. Ciała ketonowe zmniejszają produkcję wolnych rodników tlenowych i zwiększają utleniania NADH w łańcuchu oddechowym, co niewątpliwie przyczynia się do ogólnej poprawy stanu zdrowia. Ciała ketonowe działają jak naturalny inhibitor HDAC klasy I– indukując ekspresję genu FAXO i stymulując syntezę przeciwutleniaczy. Gen FAXO wiąże się z długowiecznością i zdrowiem. Optymalne stężenie BHB, które pozwoli na zajście powyższych procesów to 2-5 mM.
Innym ciekawym mechanizmem, poprzez który BHB może wydłużać życie jest stymulacja autofagii. Autofagia to proces polegający na degeneracji uszkodzonych lub niepotrzebnych wewnątrzkomórkowych białek czy organelli komórkowych. Jest niezbędna do zachowania homeostazy. Procesy autofagii zmniejszają się wraz z wiekiem, dlatego sugeruje się, że ma to związek z występowaniem chorób towarzyszących starzeniu się m.in. zapaleniu kości i stawów, nowotworów złośliwych czy chorobie Parkinsona.
Warto pamiętać, że uzyskanie optymalnego stężenia BHB we krwi jest możliwe nie tylko dzięki diecie ketogennej. Inny sposób to post leczniczy, czasowe restrykcyjne ograniczenie spożywanych kalorii czy suplementacja egzogennym BHB.
Dieta o ketogenna- od czego zacząć? KLIK
Bibliografia
1. Richard L. Veech i in.: Ketone bodies mimic the life span extending properties of caloric restriction, IUBMB Life, 2017
2. Stefan Rallis: Optimizing glycemic control in type 2 diabetic patients through the use of a low-carbohydrate, high-fat, ketogenic diet: a review of two patients in primary care, Diabetes Metab Syndr Obes. 2019; 12: 299–303
3. Robert Oh; Kalyan R. Uppaluri: Low Carbohydrate Diet, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019 Jan
4. Rute Martins i in.: Long live FOXO: unraveling the role of FOXO proteins in aging and longevity, Aging Cell. 2016 Apr; 15(2): 196–207.
5. Clare Edwards i in.: D-ß-hydroxybutyrate: an anti-aging ketone body, Oncotarget. 2015 Feb; 6(6): 3477–3478.
Brak komentarzy